ഇമാം ഗസാലിയും തത്വചിന്താ വിമർശനവും
ഫിലോസഫിക്കെതിരെ സ്വീകരിച്ച ദാർശനിക നിലപാട് അദ്ദേഹം സ്വയം അകപ്പെട്ട ചിന്താ ലോകത്തിന്റെ സംക്ഷിത ചരിത്രം കൂടിയാണ് .ലോകത്ത് നിലനിൽക്കുന്ന മറ്റ് ദൈവശാസ്ത്രങ്ങളുടെ തത്വ രൂപമായിരുന്നില്ല മധ്യകാല ഇസ്ലാമിന്റേത് .ഖുർആൻ ,ഹദീസ് എന്നിവക്ക് പുറമേ നിരവധി ഘടനാ വാദങ്ങളുടെ ഉള്ളടക്കാത്താൽ ബാഹുല്യമായിരുന്നു അതിന്റെ ആന്തരികത.ഈ ദാർശനികാധിനിവേശങ്ങൾ ഇസ്ലാമിക ചിന്താ കർമ്മവ്യവസ്ഥിതിയിൽ മൗലികമായ മറ്റങ്ങൾ വരുത്തുകയും കേവലം മത യുക്തിവാദത്തിലേക്ക് ചുരുക്കുകയും ചെയ്തു.
ഗ്രീക്ക് ഹെലനിക് ഫിലോസഫിക്ക് പുറമേ മെസപ്പെട്ടോമിയ ,ഇൻഡ്യൻ ,പേർഷ്യ തത്വശാസ്ത്രങ്ങളല്ലാം ഹിജ്റ രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടോട് കൂടി മുസ്ലിം ധിഷണയെ ആഴത്തിൽ സ്വാധീനിച്ച് കൊണ്ടിരുന്നു. വിശ്വാസത്തേക്കാളും തത്വചിന്തക്കും ഫിലോസഫി ക്കുമാണ് പ്രാധാന്യം നൽകിയിരുന്നത്. ബഗ്ദാദ് കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഗ്രീക്ക് - ഇസ്ലാമിക സമന്വയനിദാനത്തിന് വേണ്ടി ഇഖ്വാനുസ്സ്വഫ എന്ന വിപുലമായ മുസ്ലിം ബുദ്ധിജീവികളുടെ ഒരു കൂട്ടായ്മ തന്നെ രൂപപ്പെട്ടു. റസാലു ഇഖ്വാനുസ്സഫ എന്ന അവരുടെ ചെറു ഗ്രന്ഥത്തിൽ കാണാം.
“ വിവരക്കേടുകളുടെയും
വഴിപിഴച്ചവരുടെയും കൈകടത്തലുകളാൾ ശരീഅത്ത് മലിനമായിരിക്കുന്നു തത്വശാസ്ത്രത്തിന് മാത്രമേ ഈ മാലിന്യം നീക്കാൻ സാധ്യമാവുകയുള്ളൂ .വിശ്വാസപരമായ എല്ലാ ജ്ഞാനവും നന്മയും പൂർണമായിട്ട് തന്നെ തത്വശാസ്ത്രത്തിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ചുരുക്കത്തിൽ ഗ്രീക്ക് തത്വശാസ്ത്രത്തിന്റെയും മുഹമ്മദീയ ശരീഅത്തിന്റെയും സംയോജനത്തിലൂടെ മാത്രമേ സംമ്പൂർണത കൈവരിക്കാനാവൂ.”
ദാർശനികതയുടെ ഈ വലിയ സ്വാധീനം ഭൗതികശാസ്ത്രത്തിൽ മുന്നേറാൻ മുസ്ലിങ്ങളെ സഹായിച്ചുവെങ്കിലും അടിസ്ഥാന വിശ്വാസങ്ങളിലേക്ക് കൂടിയുള്ള അതിന്റെ പ്രയോഗവൽകരണം, മതനിന്ദയെയും താർക്കിക യുക്തിയെയും ഇസ്സാമിന്റെ അലങ്കാരമാക്കി .ഗ്രീക്ക് വിജ്ഞാനത്തിനെതിരായി ഒരു വിശ്വാസ പ്രമാണവും നവ ബുദ്ധിജീവികൾക്ക് സ്വീകാര്യമല്ലാത്തത് കൊണ്ട് പലപ്പോഴും ദൈവശാസ്ത്രത്തെ തത്വചിന്തക്കനുസരിച് വ്യാഖ്യാനിച്ചു. ഫുഖആക്കളും മുഅദ്ദിസുകളും അശ്അരി ദൈവ സരണികളുമായി രുന്നു മതത്തിന്റെ ഈ അമിതവൽകരണത്തിന് പ്രതിരോധം തീർത്തിരുത് .പക്ഷേ താത്വികമായ ഒരു ഉള്ളടക്കത്തിൽ നിന്ന് തത്വചിന്തയെ വിശകലനം ചെയ്യാൻ സാധിക്കാതെ വന്നത് അതിന്റെ അപ്രമാതിത്വത്തെ കൂടുതൽ കരുത്താക്കുകയാണ് ചെയ്തത് .ഇമാം ഗസ്സാലി ജീവിച്ച അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ട് ഈ ജീർണതയും ടെ പാരമ്യതയിലായിരുന്നു. അതിനാൽ ജീവിതത്തിന്റെ സമഗ്രതയെയും പരിഷ്കരിക്കുന്ന ജ്ഞാന സിദ്ധാന്തത്തിന് മാത്രമേ ഈ സ്തംഭനാവസ്ഥയെ മറികടക്കാനാവൂ എന്ന് ഇമാം തിരിച്ചറിഞ്ഞു .
മതമാണോ തത്വചിന്തയാണോ അസ്ഥിതിത്വത്തെ സംബന്ധിക്കുന്ന മാലികമായ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ഉത്തരം നൽകുക എന്ന ആത്മ സംഘർശത്തിൽ നിന്നാണ് ഗസാലി(റ) വിന്റെ തത്വശാസ്ത്ര വിമർശനങ്ങൾ ആരംഭിക്കുന്നത്. അദ്ദേഹം രേഖപ്പെടുത്തുന്നു’
“ഏതെരുവിജ്ഞാനശാഖയുടെയും
വക്താക്കൾക്ക് അസംബസം പറ്റിയ തെവിടെയെന്ന് കണ്ടു പിടിക്കണമെങ്കിൽ ഈ വിജ്ഞാാന ശാഖയിൽ കുറ്റമറ്റതായ അവഗാഹം ഉണ്ടാവണം. ഈ രീതി ഇസ്ലാമിക പണ്ഡിതന്മാർ സ്വീകരിച്ചതായി എനിക്കറിയില്ല. അതിനാൽ തത്വചിന്തയുടെ പഠനത്തിന് ഞാൻ കച്ചകെട്ടി ഇറങ്ങി. ഇപ്പോൾ എല്ലാം വ്യക്തം .അവരുടെ സൂത്രവാക്യങ്ങൾ ഞാൻ ക്ര്യത്യമായി തിരിച്ചറിഞ്ഞു.”
ഫാറാബി ,ഇബ്നു സീന തുടങ്ങിയ മുസ്ലിം ദാർശനികർ ഉയർത്തിയ അതിഭൗതികതയിലെ തർക്കഭാസങ്ങളെയാണ് ഗസാലി രൂക്ഷമായി നിരീക്ഷിക്കുന്നത്.
മുൻതഖിൽ രേഖപ്പെടുത്തുന്നു
“ സോക്രട്ടീസ് ,പ്ലാറ്റേ,
മുൻഗാമികളായ ആസ്തിക്യ
വാദികൾ ഇവരെയല്ലാം അരിസ്റ്റോട്ടിൽ
ഖണ്ഡിച്ചു. അവരെ മുഴുവനും
അവിശ്വാസികളായി
പരിഗണിക്കാൻ നാം
നിർബന്ധിതനാവുന്നു .മേൽ
പറഞ്ഞ ദാർശനികരെ
പിന്തുടർന്ന ഫാ റാബി ,ഇബനു
സീന എന്നിവരും
പിഴച്ചവരാണന്ന് നമ്മൾ
ചിന്തിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു .”
പക്ഷേ യൂറോപ്പ് വാദിക്കുന്നത് പോലെ ഇബ്നു സീന നാസ്തികനായിരുന്നില്ല .(ദൈവത്തോടപ്പം പ്രബഞ്ചവും അനാദിയാണന്നദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചിരുന്നു .അനാദിയായ സൃഷ്ടാവിന്റെ ,അനാദിയായ ദൃഷ്ടാന്തമായിട്ടാണ് അദ്ദേഹം പ്രബഞ്ചത്തെ വീക്ഷിച്ചത് ).ആത്മാവ് ,പരമാത്മാവ് ,സ്ഥലം ,കാലം ,ഉൺമ ,സത്ത തുടങ്ങിയ മൂർത്ത ,അമൂർത്തവ്യവഹാരങ്ങളിലാണ് അന്നത്തെ സംവാദങ്ങൾ പ്രധാനമായും കേന്ദ്രീകരിച്ചിരുന്നത് .ഈ സംവാദങ്ങളിലെല്ലാം ഊഹാധിഷ്ഠിത ശാസ്ത്ര തത്വങ്ങൾക്ക് അടിസ്ഥാനപരമായ മതതത്വങ്ങളെ നിരാകരിക്കാൻ മാത്രം ശക്തമല്ലന്നദ്ദേഹം തിരിച്ചറിഞ്ഞു .ചരിത്രപരമായ ഒരു അനിവാര്യതയിൽ ഗസാലി (റ) ചെയ്ത ജ്ഞാനത്തിന്റെ ശുദ്ധവൽകരണം മുസ്ലീം നാഗരികതയിൽ സമ്മിശ്ര ഫലമാണ് ഉണ്ടാക്കിയത് .ഈ വിമർശനങ്ങൾക്കിടയിലും ഇമാം ഗസാലിയോട് യൂറോപ്പ് വിപുലമായിട്ട് തന്നെ വിധേയപ്പെടുന്നുമുണ്ട്.
